De last van veel geluk ....

is een even boeiend als leesbaar boek van emeritus hoogleraar Van Deursen. Het handelt over de geschiedenis van de Nederlandse republiek in haar bloeitijd. Een aanradertje ... Ik moest onwillekeurig aan deze titel denken toen ik las dat wij Nederlanders volgens vergelijkende onderzoeken tot de gelukkigste mensen/landen ter wereld behoren. En hoewel cijfers echt kunnen liegen ligt het bewijsmateriaal in dit geval wel heel hoog en breed opgetast. Tot mijn verbazing hebben wij een rotsvast vertrouwen in de overheid en in de rechterlijke macht vergeleken met inwoners van andere landen. Waarom klagen wij dan zoveel? En ook en met name over overheid en justitie?

Dit vergt nieuw fundamenteel onderzoek. Ik vraag mij bijvoorbeeld af of de hoeveelheid geklaag niet wereldwijd in alle landen min of meer een constante is. Met andere woorden, van Afghanistan tot Nederland tot aan de Verenigde Staten: het NKP (Nationaal Klaag Product) is altijd ongeveer even hoog met de nodige uitschieters omhoog en omlaag uiteraard. Daardoor kan men een lijst maken van meer en minder gelukkige inwoners.

Vervolgens is het interessant om te kijken waarover er dan geklaagd wordt: niet iedere klacht zal hetzelfde soortelijk gewicht hebben. Vermoedelijk is geen werk hebben veel erger dan saai of vervelend werk hebben en is een land waar 'hondendrollen op straat' hoog scoort toch van een andere orde als het niet eens hebben van een huis! Verhuis naar een Islamitisch land en je bent van je hondendrollen probleem verlost want honden worden daar als onrein beschouwt. In plaats daarvan wordt je wellicht met andere meer urgente problemen geconfronteerd die vermoedelijk zwaarder op de maag liggen.

Ook als klachten in landen overeen komen is het nog niet zo simpel als het lijkt. Uiteraard klagen we in Nederland over de bureaucratie en terecht. Maar burgers in de andere landen klagen daar ook over. 'Onze' bureaucratie wordt veroorzaakt door een overheid die met van alles en iedereen rekening probeert te houden waardoor er een onoverzichtelijke lappendeken van regels en regelingen ontstaat met allerlei duistere bepalingen. Er zijn landen waar de bureaucratie uitsluitend bedoeld lijkt om de bureaucratie in stand te houden. De aldaar geldende duistere bepalingen moeten de burger er onder houden en vooral flink laten betalen, bijvoorbeeld smeergeld aan een leger van onderbetaalde ambtenaren.

En wie zijn de klagers? Voorbeeld: ik vermoed dat in de wijk waar ik woon hondendrollen hoog scoren want we hebben hier veel honden en weinig criminaliteit. Het is behoorlijk multiculti en ook in andere opzichten een mix. Ik weet nog hoe de gemeente besloot om een parkje aan te leggen zodat hangjongeren niet meer rondhingen in onze speeltuin waar uiteraard veel gezinnen met kleine kinderen komen. Dat botste wel eens. In no time stond het aardige parkje vol met kinderwagens en speelden er kinderen onder toeziend oog van de ouders. Toen er toch meer en meer jongeren kwamen rondhangen hoorde ik de klacht: 'er hangt daar maar van alles rond'. Ja, dat haalt je de koekoek: dat was nu net de bedoeling.

Tenslotte vraag ik mij af in hoeverre klagen niet bijdraagt aan onze geluksbeleving. Als dat klopt is klagen heel gezond, met mate natuurlijk. Een zucht geeft lucht.

B.Logger