Tuesday, April 2, 2013

Back to the future.

Darwin’s evolutietheorie, met name het principe van de natuurlijke selectie beïnvloedde andere wetenschappen, sociale bewegingen, politieke stromingen en de bevolkingspolitiek van landen. Cor Hermans geeft in zijn proefschrift 'de Dwaaltocht van het Sociaal Darwinisme' (2003) een overzicht van de begintijd 1859  het jaar waarin Darwin's 'On the origen of species' uitkwam tot het einde van de eerste wereldoorlog in1918.

Laat ik meteen enkele misverstanden uit de weg ruimen: Darwin's stelling 'survival of the fittest' heeft niets van doen met het '(on)recht van de sterkste'. Ze kan niet letterlijk genoeg vertaald worden. De theorie gaat uit van de overleving van degene het beste past (fit) in een gegeven situatie. De term 'sterk' is dus misplaatst. De Tyrannosaurus Rex was een succesvol krachtig roofdier met griezelig goed scharend gebit maar legde het toch af tegen de oneindig kleinere kwetsbare zoogdiertjes toen de omstandigheden radicaal veranderden.

Er treedt daarnaast een vertekening op: evolutie is een loterij van genetische ontwikkelingen waarvan we heden ten dage uitsluitend de overwinnaars zien. Met iedere grote verandering vallen opnieuw een aantal helden.

Inmiddels bereikt het Darwinisme het management denken. Auteurs als Seth Godin (overleven is niet genoeg) Don Edward Beck, C. Cowan (Spiral Dynamics) Eric Koenders (de menskant van veranderen) tonen zich ware evolutionisten. Een organisatie is in hun ogen een organisme met specifieke kennis (DNA) in de genen (aangeduid als 'memen' ofwel M.DNA). Die specifieke kennis kan over alles gaan: van CV ketels, tot verbouwen tot uitleen processen. 

Geen van genoemde auteurs is Marxist maar aangezien Marx als tijdgenoot van Darwin de factor 'arbeid' boven de factor 'kapitaal' stelde wordt hij regelmatig van stal gehaald. Voor deze auteurs noodzakelijk omdat ze van mening zijn dat fabrieksmatige productiewijze plus de eisen die daarmee aan werknemers gesteld werden achterhaald zijn.

Hun Amerikaanse verlegenheid met de situatie is vermakelijk: uiteraard trekken zij niet de on-Amerikaanse Marxistische conclusie dat  productiemiddelen in handen van arbeiders moeten belanden maar ze ontkomen er niet aan om een ander toekomstbeeld te schetsen. Het resultaat blijft links dan wel of rechtsom wringen.

B.Logger.  

No comments: