Anatomie van een crisis

Crisis is oorspronkelijk een Grieks woord waarmee een bepaalde situatie wordt aangeduid. De betekenissen liggen in elkaars verlengde: keerpunt, scheiden, beslissen, oordelen. De term wordt op veel terreinen gebruikt: tegenwoordig denken we meestal aan economie maar er zijn meer varianten: een bestuurscrisis, geloofscrisis, identiteitscrisis plus de medische variant: crisis in de zin van koortspiek waarna de patiënt het overleeft ... of niet.

Een crisis kent een ontstaan, een verloop en eindigt in een onomkeerbare nieuwe situatie, een nieuw evenwicht. Beter of slechter. Kenmerkend is dat de normale gang van zaken, oude beproefde oplossingen niet meer werken. 

Soms schuilt in die normale gang van zaken tevens één van de oorzaken van de crisis. Er moet dus, iets anders, iets geheel nieuws, gebeuren.

Daarmee is natuurlijk niet gezegd dat iets nieuws, anders, automatisch ook de oplossing is. Stel dat men drie standaardoplossingen kende en deze allemaal vergeefs geprobeerd worden. Iemand staat op en zegt: 'laten we het nu eens zus of zo proberen'. Deze iemand koos uit misschien wel duizend alternatieven slechts één nieuwe mogelijkheid.

      

Een crisis is eenvoudig te herkennen aan haar twee vaste begeleiders: de onheilsprofeet, degene die de crisis ziet aankomen en de visionair, degene die met een oplossing komt. Die rollen kunnen in één persoon samenvallen maar zullen meestal door meerdere personen 'gespeeld' worden. Er ontstaan partijen en beiden winnen aan aanhang naarmate duidelijker wordt dat oude oplossingen niet meer werken.

Complicerend is dat een crisis vaak samenvalt met andere crises of zelfs andere crises uitlokt die elkaar vervolgens onderling beïnvloeden.

Toegepast op bibliotheken hebben we te maken met een internationale economische crisis en daardoor nationale en locale bezuinigingen, daarnaast een ander lees en leergedrag gedrag van onze klanten, ten onrechte ook wel 'ontlezing' genoemd. Ontlezing is een negatieve omschrijving die ons nergens brengt. Het gaat uit van wat u als klant niet meer doet. Bibliotheken dienen juist te kijken naar wat u wel doet en daar op inspelen.

MetaMaus/Art Spiegelman

Eerder besprak ik 'Maus' de befaamde strip van Art Spiegelman. Een aangrijpende autobiografische strip die handelt over Art zelf en zijn ouders, overlevers van de Holocaust. Het is hun levensverhaal, beginnend in Polen vanuit het perspectief van de zoon maar ook de soms moeizame ontwikkeling van kind ouder relatie. Knap vormgegeven, qua illustraties maar ook als verhaalcompositie: wereldliteratuur en (familie) geschiedenis.

In MetaMaus doet Art een boekje open over de totstandkoming van Maus. In welke tijd en omgeving hij op het Maus idee kwam. Hoe hij zijn research deed, welke bronnen hij benutte, hoe hij omging met werkelijkheid en soms vertekende herinneringen van zijn ouders. Hun verschillende houding tot het project. Waarom hij Duitsers als katten tekende, Joden als muizen en Polen als varkens. Vooral die laatsten zijn daar niet blij mee. Die reden verklap ik u vast. Het is heel anders dan ik voor mogelijk hield: katten en muizen zijn onderdeel van dezelfde voedselketen. Varkens staan buiten die voedselketen. Het statement is dus niet: alle Polen waren zwijnen, maar: ze waren er wel maar stonden er buiten.

Evenals Maus is dit boek is fantastisch vormgegeven en rijk geïllustreerd uiteraard. Dat kun je rustig aan een striptekenaar overlaten.

B.Logger

Collecteren (slot)

Het zit er weer op. Dat wil zeggen als collectant al 'mijn straten' gedaan en de bus ingeleverd. Dit jaar letterlijk 'mijn straten' aangezien daar ook de straat waarin ik zelf woon onder valt. Experimentje.

In je eigen straat collecteren zorgt voor leuke bijeffecten. Ik weet nu dat maar liefst drie mensen in mijn straat actief zijn voor de Amnesty organisatie.

Één mevrouw zei: 'oh u bent de kunstenaar die hier in de straat woont'. Dit omdat ik een paar jaar geleden exposeerde in het kader van 'kunst in de straat'. Met een straatgenoot ex-collega praatte ik zo leuk bij dat ik bijna vergat te collecteren. Één van mijn buren zei: 'wat nu als ik je niks geef?' Ik overwoog even te zeggen: 'dan kijk ik je nooit meer aan', ik ken zijn gevoel voor humor onvoldoende, dus zei ik maar 'dan blijf je een even goeie buurman'. Hij gaf.

Het is een gemengde wijk qua inkomens, leeftijden, nationaliteiten en achtergronden, van bijstand tot bovenmodaal (onderwijzers) van stokoud tot student. Van Single tot samenwonend tot grote gezinnen. Ik meende te merken dat het crisis is: kreeg even vaak als andere jaren, de bedragen leken mij echter kleiner. Veel munten en weinig flappen. Het is overigens niet zo dat 'arme' mensen minder geven dan 'rijke'.

Meten is weten: bij het tellen van de opbrengst bleek dat ik het hoogste bedrag van de wijkcollectanten ophaalde. 160 euro. Veel meer dan ik inschatte.

B.Logger

Collecteren

Ik collecteer voor Amnesty International.

Principiële keuze: vrijheid van meningsuiting is nauw verbonden met het bibliotheekvak. Die vrijheid begint namelijk bij vrijheid van het vergaren van informatie door iedereen, waar ook ter wereld, ongeacht religie, overtuiging, rang, status, opleidingsniveau of wat dan ook.

Tot voor kort schafte ik de geschiedenis boeken aan voor deze bieb.

Daar waren ook wel eens omstreden boeken bij die bijvoorbeeld de Holocaust ontkenden of minimaliseerden. Er waren ook boeken die Iran als de grootst denkbare schurkenstaat afschilderden en andere boeken die uitlegden hoe moeilijk hun positie is. Hoewel ik daar zelf wel opinies over heb moeten al die boeken toch beschikbaar zijn voor u, de lezers.

De toekomst van het klassieke

De toekomst van het klassieke / auteur: Salvatore Settis.   Heeft 'het klassieke' nog toekomst in onze globaliserende wereld? Settis stelt dat in onze tijd steeds meer sprake van oppervlakkig ongefundeerd citeren van klassieken zowel in woord als in beeld. Een bron waaruit, niet gehinderd door enige kennis, onbekommerd geput wordt. Lezers die hoofdschuddend willen instemmen vanwege de eeuwige waarden van het klassieke, onze culturele identiteit en de teloorgang van het onderwijs, komen vervolgens voor een verrassing staan.

In een even boeiende als glasheldere redeneertrant voert Settis ons steeds dieper het verleden binnen; vanaf het heden via de jaren 30 van de vorige eeuw tot en met de oude Grieken. Als vanzelf komen we op die manier telkens de vraag tegen wat men in bepaalde perioden als klassiek beschouwde. De definitie van het klassieke waaierde vele kanten op in de loop der tijd.

Uitgaande van die verschillende oude en nieuwe definities ontkom ik niet aan de conclusie dat het klassieke een dynamisch begrip is, aan verandering onderhevig. Het klassieke wordt telkens opnieuw ontdekt, steeds weer op een andere manier, zowel politiek als literair als ten aanzien van beeldende kunst en architectuur. Settis vergelijkt ook de opvattingen over het klassieke van verschillende culturen, onder andere aan de hand hoe men met ruines pleegt om te gaan. Men zou kunnen stellen dat Settis dit onvoldoende uitwerkt, bezien als omlijsting/kader gaat deze kritiek niet op.

Meesterlijk boek voor wie de klassieke oudheid een warm hart toedraagt en het aandurft om zijn opvattingen eens op te laten schudden.

De ontdekking van de wereld ...

Er was een tijd dat u lezen noch schrijven kon en veel minder woorden kende.

Het was de tijd dat meubelstukken reusachtige afmetingen hadden, ook u paste met gemak onder de eettafel en ook u moest nog op de stoelen klimmen.

Onze ranke eetkamerstoelen en stonden uitsluitend stoelen te zijn, je kon er mee schuiven. De fauteuils waren massieve Bommeliaanse monsters en hadden klauwachtige (houten) dierenpoten. Angstwekkende stoelwezens die gereed leken te staan me te bespringen.

Ik herinner mij nauwelijks mijn prentenboeken al moet ik er enkele bezeten hebben, de wereld was al wel vol met boeken zonder plaatjes waar ouderen vaak langdurig in keken. Wanneer ik daar zelf wel eens in bladerde zag ik slechts lange slierten kleine dingetjes op een rij. Letters die woorden vormden, die zinnen vormden, wist ik jaren later.

De ervaring van voorlezen leerde mij dat uit zo'n boek verhalen tevoorschijn konden komen. Mijn ouders konden dat, mijn broers en mijn zus ook. Dat wilde ik ook wel leren maar ik moest nog erg lang wachten: tot de grote school.

Toch werd mijn beleefwereld al voor die periode uitgebreid: in onze kast stond namelijk een rij identieke dikke boeken met groen leer en gouden letters. Wellicht vanwege dat goud haalde ik op zekere dag één van die boeken uit de kast, het bleek bezaaid met plaatjes. Je wist alleen nooit waar de plaatjes zouden komen. Er was niet op iedere bladzij een plaatje zoals bij prentenboeken. Maar er stonden fantastische (jongens) dingen in: locomotieven, koetsen, zeilschepen, luchtballonnen, stoomschepen, vuurtorens, de maan, onbegrijpelijke apparaten, paleizen, kastelen, andere gebouwen, schilderijen, standbeelden, dieren, planten, bomen, rare mensen in vreemde uitdossingen, paddenstoelen, vogels, dwarsdoorsneden van mensen, zwaarden, geweren, harnassen, een man in een bad, misvormde mensen, naakten, embryo's, kanonnen, landbouwwerktuigen ... und so weiter.

Ik heb serieus gedacht dat alles wat bestond in die boeken moest staan. Om onbegrijpelijke redenen helaas niet altijd afgebeeld, of wel ik had de plaatjes nog niet gevonden ... 

Ooit meegenomen van mijn ouders toen ze kleiner gingen wonen, staat de Brockhaus konverstations Lexicon (encyclopedie uit 1908) bij mij in huis. Nauwelijks leesbaar: Duits in Gothische letters. Wanneer ik een deel open sla komen mij geur en sfeer van 1900 tegemoet met onmiskenbaar (groot) Duitse inslag en gelijktijdig gemutlich (de eerste wereldoorlog moet nog komen) maar ik zie ook de industriële revolutie, de maakbaarheid van de wereld. De wereld van Jules Verne met Marx en Darwin als tijdgenoten. De enige foto's staan bij het onderwerp fotografie.

 

'Die welt ist weit geworden'

B.Logger

Duizend

Vanwege de duizendste blog is het hoog tijd voor een diepte interview met de createurs.

Plaats van samenkomst was van geen belang maar we spraken af in een café dat 'Toekomst' heet, een bruine kroeg waar de tijd lijkt stil te staan met Perzische kleedjes op tafel.

Tussen de aldaar aangespoelde bezoekers ontwaarde ik twee lieden aan een kleine tafel, zij vielen op wegens hun rechte ruggen, fonkelende ogen, hoge voorhoofden en nobele gelaatstrekken. Intellectuele reuzen in dit land van Liliput, mannen met visie!

'Jullie zijn ongetwijfeld de befaamde Biebblogger en B.Logger' sprak ik bewonderend.

Een van beiden maakte een moedeloos gebaar naar achteren:

'Onze alter ego’s zitten daar, helemaal achterin'.

Ik spoedde mij naar het bedoelde tafeltje: er zaten twee jonge goden nog in het diepst van hun gedachten, (al had eerlijk gezegd de tijd haar werk gedaan) de vloer lag bezaaid met  proppen papier, de tafel stond vol met lege glazen. Na wat aanhoudend en steeds luider kuchen keek men mij welwillend aan.‘Goeden avond, ga zitten’

Ik nam plaats, opende mijn notitie blokje en stelde mijn eerste vraag:

Wat vind u uw beste blog tot nu toe? Het koste mij moeite er één uit te kiezen!

B.Logger keek mij onderzoekend aan, er verscheen een frons op zijn voorhoofd: een herkenbaar probleem, ik vind ze allen geniaal.

Biebblogger antwoordde daarentegen: Die moet nog komen wat mij betreft. Zit niet bij de eerste 1000, dus u kunt het zoeken gerust staken.

Ik bewonder u beiden uiteraard zeer (haastte ik te zeggen) maar voor welke bloggers(s) heeft u zelf bewondering?

Biebblogger : Niet zozeer voor bloggers (behalve voor onszelf natuurlijk, maar dat spreekt voor zich) als voor een blog. Namelijk www.aldaily.com Een blog met dagelijks geestverrijkende artikelen, zeer de moeite waard. Engelstalig, dat wel, maar who cares?

B.Logger : http://www.invadingholland.com/ over het leven van een Brit die in Nederland woont. Eveneens Engelstalig en erg grappig.

Heeft u favoriete onderwerpen?

Biebblogger keek mij strak aan:Ja

B.Logger, sloeg op tafel en riep uit: Sterker nog, ik durf te beweren van Ja.

Wat zijn uw slechtste blog eigenschappen? Het spijt mij ik moet u dit wel vragen, het staat op mijn lijstje

Biebblogger :Ik ga niet uit de school klappen. Daar is niemand mee gediend, ook de lezer niet.

B.Logger:wat een onnozele vraag, ik heb geen eigenschappen laat staan slechte, de volgende vraag alstublieft.

Welke vraag vreest u het meest?

Biebblogger :Deze vraag. Ik moet nu nagaan welke vragen ik allemaal had kunnen krijgen en waar ik dan het meest bang voor zou zijn. Daar heb ik geen zin in.

B.Logger:ik vrees geen enkele vraag. Had u nog meer?

Heeft u behalve bloggen nog andere hobby’s?

Biebblogger :Jawel, maar dat gaat u niets aan. Privacy he! OK, een tipje van de sluier dan, dat kan vast geen kwaad. Bloemschikken.

B.Logger: een hobby, vind u bloggen een hobby? U is een sufferd! Bloggen is een kunst, wat zeg ik, het is een levenskunst, a way of living!

Wilt u nog iets zeggen tegen de lezer?

Biebblogger :Vandaag niet meer, ik neem nog een biertje.

B.Logger: blurp!

Nadat ik al hun versnaperingen betaald had, verliet ik geestelijk verrijkt maar met aanzienlijk lichtere beurs het pand …

Van onze redacteur kunst & cultuur

favoriet gedicht

een semafoor

Naar aanleiding van de week van de Poëzie ging het gesprek over favoriete gedichten. Dit is er één. 




Weet je nog hoe het water droomde
In onze slaperige baai,
Toen er in linie binnenstoomden
En langzaam meerden aan de kaai
Vier grijze schepen? Mateloze
Beroering, onrust brachten zij,
Gebruinde, lachende matrozen
Gingen ons achteloos voorbij.
Groots en verlokkend werd het leven…
Toen zijn de schepen weggegaan.
Ze wendden alle vier de steven
De nacht in, naar de oceaan.
En alles werd weer als tevoren,
De vuurbaak zond vermoeid zijn straal
Over de zee. De semaforen
Gaven een allerlaatst signaal.
Hoe weinig heeft een kind van node:
Wat waren jij en ik verblijd
Met al wat ons werd aangeboden,
Zelfs met de kleinste nieuwigheid.
Vind in een zakmes jaren later
Per ongeluk een korrel zand,
En weer is daar het wijde water
En het betoverende strand.

Aleksandr Blok (1880-1921)

http://nl.wikipedia.org/wiki/Aleksandr_Blok

Hotel Linda / Arjan Visser.

Mooi verhaal over een oudere joodse man die na jarenlang verblijf in Brazilië terugkeert naar Amsterdam.

Hij zoekt zijn oude jeugdgeliefde en wordt weer geconfronteerd met zijn verleden.

Hij ontsnapte in de Tweede Wereldoorlog met haar hulp en die van anderen naar het buitenland.

Teruggekeerd belandt hij al snel in het ziekenhuis. Het verhaal volgt dan het proces van dromen en waken.

Het duurde even voor het verhaal op gang kwam. Vooral het tweede gedeelte is ontroerend.

GVDB

Masterclass Steve Jobs: 7 principes voor succes/Carmine Gallo

 Leuk boek met aardige ideeën. De zwakte van dit type boeken vind ik dat één aspect systematisch vergeten wordt: de lezer is niet Steve Jobs maar iemand anders. Vermoedelijk zou Jobs zelf de eerste zijn om dit toe te geven.

Naar aanleiding van zij overlijden schreef ik al dat hij mij niet eens in dienst zou hebben genomen.

Vergelijk 't eens 'met schilderen zoals Rembrandt', een overigens niet bestaand boek. Als het u al zou lukken om te schilderen als Rembrandt, wat ik betwijfel, dan wordt u hoogstens een bekwame navolger: een nepper.

Daarbij acht ik getallen als 7 of 4 of 3 als magisch en daarom behoorlijk verdacht. Waarom nooit eens 5 of 6 of 9 of 13 of 61 principes? 

B.Logger.

Een aangeharkt land

Het nieuwe kabinet gaat provincies fuseren tot grotere gehelen, dit geldt ook voor kleine gemeenten. Deze operatie zou geld opleveren en een beter bestuur mogelijk maken. 

Als voormalig bijna staatssecretaris meen ik dat dit machtige concept krachtig doorgezet moet worden. Want laten we wel wezen: Nederland heeft minder inwoners dan sommige wereldsteden. 

Om die reden fuseren we gewoon allemaal tot één gemeente Nederland met Rutte als burgemeester en de ministers als wethouders. In het buitenland mogen zij zich uiteraard allemaal minister noemen als dat zo uitkomt. Dat moet je hen niet afnemen.

We bouwen onze (Randstad) steden zodanig aan elkaar dat ze een perfect cirkelvormige stadscentrum vormen met het groene hart als ons Central Park in het midden. Dat zal er zo aardig uitzien vanuit de ruimte!

De buitengebieden (de rest van Nederland dus) beschouwen we voortaan verspreid liggende woonwijken, ze vallen rechtstreeks onder ons gemeentebestuur. Dit wordt echt een wonder van efficiëntie. Bedenk je eens dat we nog maar één gemeentelijke vervoersbedrijf hebben, de belasting alleen nog uit gemeentebelasting zal bestaan.

     

B.Logger.

Running on empty

Running on empty (CD) /  Jackson Browne. Het album "Running on empty" kwam uit in 1977. Het is een zogenaamd conceptalbum, een klassieker ook,  en gaat over 'the road", het touren met de band.

Jackson Browne heeft voor dit album zelf maar een paar nummers geschreven, de rest zijn covers en co-producties. Desalniettemin is "Running on empty" zijn best verkopende en meest toegankelijke album geworden. Het is een prachtige plaat geworden, die goed de sfeer van het "on-the-road" zijn weergeeft. Multi-instrumentalist David Lindley geeft nog een extra kick aan deze CD, wat kan die man toch goed spelen, slide gitaar, pedal steel, viool, accordeon, hij kan het allemaal.

Behalve muzikaal is het een luisterplaat geworden, tekstueel gesproken. Toppers: "Rosie", "Love needs a Heart", en "The Load-Out". Een aanrader, om eens echt voor te gaan zitten.

De toekomst van de oorlog/Martin van Crefeld

De in 1946 te Rotterdam geboren Martin Levi van Creveld is één van de meest vooraanstaande militaire historici ter wereld. Al heel lang woonachtig en werkzaam in Israel heeft hij talloze publicaties op zijn naam staan. Van Creveld heeft een reputatie op het gebied van dwarse originele uitspraken. Zo beweerde hij dat de strijd tegen de Palestijnen nooit zal worden gewonnen. Daar maak je in Israel niet veel vrienden mee. In het in 1991 verschenen 'transformation of war' voorspelde hij de aanslagen op het WTC.  Dat getuigde van behalve van visie ook van een vooruitziende blik.

The culture of war (de toekomst van de oorlog) besprak ik al eerder maar dit boek wint opnieuw aan actualiteit. In casus II van hoofdstuk 6 'de nieuwe wereldwanorde' beschrijft en analyseert van Creveld met griezelige precisie het optreden van Assad ( de vader van) in de stad Hama (Syrië) waarbij tienduizenden mensen omkwamen. 

Het slaat me koud om het hart wanneer ik me realiseer dat de huidige zoon Assad diezelfde tactiek kopieert maar op een veel grotere schaal. Wellicht las zoon Assad dit boek ook. Zijn generaals zeer zeker zoals alle hooggeplaatste militairen in de wereld. Het voelt ongemakkelijk.

B.Logger