Vuurwerk

In de verte hoor ik het vuurwerk al. Oliebollen worden gehaald. Laatste dag van het jaar. Overal om me heen kom ik lijstjes, overzichten en top2000-den tegen. Boeiend. Het zijn er zoveel, dat ik besluit, dat nog zo'n lijstje niet zo zinvol is. Tenslotte, wat geweest is, is geweest. 2009 zit er aan te komen - een jaar met kansen en bedreigingen. De dooddoener dat een bedreiging ook een kans is, is niet anders dan dat: een dooddoener. Want dat er ook bedreigingen zijn staat als een paal boven water. Eigenlijk zoals elk jaar. Als bibliotheekmedewerker ben je ervan overtuigd, dat jouw bibliotheek een onmisbare instelling is. Je zou dat graag terug willen zien in cijfers: uitleencijfers, bezoekersaantallen, maar ook in budgetten. Je zou voldoende geld willen hebben om die dingen te doen, die jij wilt en die de subsidiegever (de gemeente) van je verlangt. Dat pakt niet altijd uit zoals je het graag ziet. Voor 2009 wens ik dan ook voor "mijn bibliotheek", dat al deze dingen wel gerealiseerd worden. Realistisch? Geeft niet, slechts een keer per jaar mag je dit soort wensen uitspreken, dan hoef je niet altijd even realistisch te zijn. Ook wens ik, dat er voor ons publiek, voor onze klanten in 2009 veel "te halen" is en veel te beleven is bij onze bieb. Als laatste wens ik iedereen een goede jaarwisseling en een gezond 2009 toe.

Bibliotheek van boven

Zoekmachine op basis van bibliothecariservaring

Citaat: "Onderzoekers en ontwikkelaars van OCLC en de informaticaopleidingen van de Syracuse University en de University of Washington nemen deel aan een nieuw internationaal initiatief om een betrouwbaardere online zoekmachine te ontwikkelen, gebaseerd op input van bibliotheekmedewerkers wereldwijd." En nog een tweede citaat om duidelijk te maken wat het precies inhoudt: "Soms zijn de eenvoudigste ideeën ook de beste," zegt Dr. Mike Eisenberg, Dean Emeritus en professor aan de Faculteit voor Informatica van de University of Washington en een van de projectleiders. "De beste zoekmachines zijn prima voor basiszoekacties, maar soms zijn de online zoekresultaten niet voldoende geloofwaardig, accuraat of betrouwbaar. Wie daar iets aan kan doen? Bibliothecarissen. Als een bibliotheekmedewerker een website aanbeveelt, kun je erop aan dat die geloofwaardig is. RefEx zal honderdduizenden bibliotheekverwijzingen gebruiken in een volwassen zoekmachine". Zoekmachines zijn handige hulpmiddelen om op internet naar informatie te speuren. Maar, de resultaten zijn niet altijd even betrouwbaar. Je weet vaak niet wat wel en wat niet waar is, men schrijft elkaar regelmatig na. De beoogde nieuwe zoekmachine gaat uit van de expertise en kennis van bibliothecarissen en wil slechts die bronnen gebruiken, die door hen beoordeeld en als betrouwbaar aangemerkt zijn. Het idee is goed, en ik hoop dan ook van harte dat het van de grond komt. Het krijgt van mij het voordeel van de twijfel, want ik zou dit graag willen. Ik herinner me echter ook nog een project van een aantal jaren geleden. In samenwerking met onze Belgische collega's werden er toen websites door een redactie ontsloten, kort besproken en in rubrieken ingedeeld. Ook hier gold dat betrouwbaarheid voorop moest staan. Uitgaande van de kennis van het bibliotheekpersoneel. Dit project heeft het niet gered. Maar wie weet, het zijn nu andere tijden. Een andere visie maakt nu iets dergelijks misschien wel mogelijk.

Het boek heeft toekomst

Net een artikel gelezen (the Guardian) waarin dit uit de doeken gedaan wordt. En dat geeft de burger weer moed. Je krijgt de laatste jaren wel eens het gevoel dat er zoveel bedreigingen op het boek en het lezen afkomen, dat, nog een paar jaar en alles is voorbij. Volgens de auteur, Robert McCrum, zijn er momenteel twee gevaren (die samen de the perfect storm uitmaken) voor het boek, de mediawereld: de recessie en de informatie technologie. Eerdere recessies hebben, hoewel die niet zo diep waren, echter geleerd, dat men gewoon boeken blijft kopen en lezen, ondanks, dat het wat slechter gaat. En trouwens ook schrijven. Het tweede onderdeel van de perfect storm, dat de mediaindustrie bedreigt, bestaat al langer. En zal er zeker op een gegeven moment voor zorgen, dat het lezen van boeken terugloopt. Maar nu nog niet. Ook de ebookreader zal hierin een rol spelen. "Ebooks are here to stay" volgens McCrum. Maar ook: "het ipodmoment voor het boek is nog niet aangebroken. Een laatste citaat: "The passion for narrative and poetry - well, it's part of our DNA."

Muziek-cd dood?

Citaat: "De platenbranche moet de muziek-cd zo snel mogelijk loslaten. Alleen dan zal online distributie een serieus model gaan opleveren, bepleit analistenbureau Gartner." En nog een tweede citaat, want beter kan ik het niet verwoorden: "Doordat de muziekbranche in grote mate afhankelijk is van de compact disk, durft de sector niet te investeren in alternatieve modellen. Daardoor zijn platenlabels er niet in geslaagd de piraterij de nek om te draaien, noch hebben zij veel gedaan om het zakelijk model van de oude platenlabels te vernieuwen, zegt Gartners Mike McGuire." Dat het met de CD al heel lang zeer slecht gaat is zo langzamerhand wel bekend. En ook dat de platenbranche maar niets deed om die neerwaartse spiraal te doorbreken. Niets qua prijsstelling (in ieder geval niet voldoende), en ook niets op het gebied van creatieve manieren, nieuwe manieren om muziek aan de man te brengen. Anderen hebben niet stilgezeten. Denk maar eens aan iTunes en sinds kort ook Amazon. En de peer-to-peernetwerken met hun uitwisseling van muziek hebben een grote vlucht genomen. Piraterij? Nah, een zwaar woord, ik kan het me zo goed voorstellen bij de huidige prijzen van CD's. Zeker als dit "delen" voor eigen gebruik is. Ik ben een groot liefhebber van muziek, maar koop al een paar jaar geen CD's meer. Als bezitter van een iPod heb ik veel gebruik gemaakt van iTunes, de rest werd via kopieren verkregen. Deze ontwikkeling op muziekgebied en de verkoopkanalen zijn nu zo ingeburgerd dat een terugkeer naar CD volkomen onrealistisch is. En de platenbranche zal heel creatief moeten worden om niet als volslagen irrelevant overbodig te worden. U leest er meer over in het artikel in Webwereld.

Newbery Medal

De Newbery Medal wordt elk jaar uitgereikt aan het beste amerikaanse kinderboek. Voor de eerste keer gebeurde dit in 1922. Zodra de winnaar bekend is, is de titel bijna niet aan te slepen. De organisatie ligt nu echter onder kritiek. Prijswinnaars van de laatste jaren bleken vaak erg moeilijk en ontoegankelijk te zijn voor kinderen om te lezen; met thema's als dood, een-ouder gezinnen en andere moeilijke sociale problematiek. Het lijkt wel of men kinderen het plezier in lezen wil ontnemen. Argumenten voor en tegen vliegen momenteel over het web via allerlei weblogs en artikelen. De organisatie van de prijs blijft bij haar manier van werken en haar keus van de winnaars. Men beoordeelt het literaire gehalte van de boeken. Een van haar argumenten is, dat volwassenen ook niet alle Pulitzer prijswinnaars lezen. Toch gaat die vergelijking niet op. Kinderen moet het lezen en het plezier daarin nog bijgebracht worden. Ze moeten op zijn minst niet ontmoedigd worden. Volwassenen hebben dat plezier al (en lezen dan) of niet (en lezen dan niet). Zij kunnen zelf een bewuste keus maken en doen dat dan ook. Kinderen moeten nog verleid worden . Door middel van prijzen en bekroningen van boeken, die kinderen duidelijk maken wat goede en leuke boeken zijn. De Newbery Medal lijkt niet meer een prijs voor kinderen te zijn, maar voor het schrijverswereldje. Als dat maar duidelijk is, is er niets aan de hand. Het zal voor de verkoopcijfers dan wel gevolgen hebben.

Zandmandala

Rijnboog en de nieuwe bibliotheek

In Rijnboog, het plan voor een nieuwe culturele wijk in de stad Arnhem, moet een kenniscluster en een cultureel cluster komen. Een aantal culturele instellingen worden in die visie op twee plaatsen geclusterd. Volgens de plannenmakers, in nieuwe, aansprekende gebouwen. Want dat bibliotheken "cool" zijn en niet meer alleen boekpakhuizen, is wel duidelijk. En, wanneer de inhoud cool is moet ook de buitenkant dat weerspiegelen. Citaat: "The word “library” doesn’t immediately conjure up a sense of coolness but these libraries are much more than just book storage depots. From public archives of knowledge to centers of learning at colleges and universities, libraries can be amazing places - so why shouldn’t they look the part? From alien blob monster buildings to futuristic steel-and-glass mega-structures, here libraries that prove books can be very cool."
Deze coolness zie je dan ook wereldwijd terug in een aantal aansprekende gebouwen. Gelukkig staat er wat Rijnboog betreft nog niets op papier, misschien dat de nog te benoemen architecten eerst even een kijkje hier kunnen nemen om te zien wat er bedoeld wordt met aansprekend en cool.

Mandala's in Bibliotheek Arnhem

Tijdlijnen en zo

Ik ben dol op tijdlijnen, of timelines. In kort bestek zie je een onderwerp de revue passeren, waarbij de belangrijkste gebeurtenissen langskomen "in de tijd". Omdat web2.0, sociaal en samenwerken momenteel erg in zijn (denk aan Wikipedia) is ook de site TimeRime daar vanuit gegaan. Je kunt nu al genieten van een aantal tijdlijnen. Dat aantal wordt steeds uitgebreider door timelines die jezelf kunt toevoegen. Je moet je dan wel eerst even registreren. Het titelbalkje geeft aan hoeveel items er in de timeline opgenomen zijn. Sommige items verwijzen naar YouTube filmpjes, andere naar foto's met wat tekst. Alles bij elkaar een erg interessante manier van de informatie opdienen, delen en vermeerderen. Het is ook mogelijk een waardering te hangen aan een tijdlijn. De site opent met Einstein, de man van de 20ste eeuw. Maar ook Obama staat er al op, en Esmee Denters.

Damien Hirst en copyrights

Damien Hirst is de kunstenaar die o.a. "For the Love of God" maakte. Hij is boos, boos op een 16-jarige graffiti kunstenaar uit Londen. Deze Cartrain, een schooljongen nog, heeft collages gemaakt en graffiti waarin hij beelden, door Hirst gemaakt, gebruikt. Er is bijvoorbeeld een collage met de met diamanten belegde schedel, nu te zien in het Rijksmuseum. Deze en andere collages zijn op een online gallery terechtgekomen, waar ze gekocht konden worden. Waar Hirst ze ook opmerkte. Hij was daar zo verbolgen over, dat hij contact opnam met de instelling die moet letten op inbreuken op het copyright. Het geschatte vermogen van Hirst is 200 miljoen pond, geschatte winst van Cartrain is 200 pond. Nu heb ik nog niet zo lang geleden een interview met Hirst gelezen waarin hij van zichzelf zegt niet veel eigen creatieve ideeen te hebben en heel veel te "lenen" bij anderen. Ironisch. Het geldt bijvoorbeeld ook voor de schedel. LeKay, ooit een vriend van Hirst, is al sinds 1993 bezig met ingelegde schedels. Hij wist dan ook niet wat hij zag toen Hirst met zijn schedel kwam. Dit is overduidelijk een geval van de pot verwijt de ketel. Flauw hoor.

Library of Congress en MyLOC

Toevallig belandde ik vandaag weer eens op de site van de Library of Congress. Vroeger altijd al een van mijn favoriete sites. Waarom? Omdat hij er mooi en verzorgd uitzag en heel veel content te bieden had in de vorm van "exhibits" en "digitale uitstallingen". Zo moest het, dacht ik altijd. Toen ik er vandaag weer kwam viel het me op, dat de site vernieuwd was (hoe lang al?) en dat er een "MyLOC" was. Zeg maar, een "MijnBibliotheek". Dat wilde ik wel eens zien. Na een eenvoudige registratie heb je je MyLOC gemaakt. Je kunt dan in de content en exhibitions rondneuzen en items daaruit toevoegen aan je "persoonlijke bibliotheek". Dat heeft wel iets. Je kunt ervoor kiezen om bijvoorbeeld afbeeldingen aan je bibliotheek toe te voegen, maar je kunt ze ook als ansichtkaart naar iemand sturen. Ik heb inmiddels 4 items in MyCollection en vind het nu voldoende. Klik nog even op "Object List" en krijg een enorme lijst met objecten in het bezit van de Library. Die allemaal weer toe te voegen zijn aan mijn "MyCollection". Het is voor mij nog wat wennen, maar dit is wel iets wat voor de klant leuk en handig is. Het is een ontwikkeling die past en thuishoort in het Bibliotheek2.0 tijdperk.

iPhone voor blinden

Ik ben dol op de iPhone. Hij ziet er zo mooi uit, geweldig. Niet dat ik er eentje heb, daar vind ik hem veel te duur voor, bovendien is de geheugenruimte te klein voor al mijn muziek die nu op mijn iPod staat. Daar is het al dringen en selecteren geblazen tot ik echt vastloop. En dan over moet gaan naar een grotere iPod. Want, ook de gewone touchscreen is te klein. Ik bel met een hele goedkope en al oude GSM en voor de muziek heb ik een al oudere iPod. Hoe kom ik hier nu op? Oh ja, ik las een berichtje over het feit dat de nieuwe iPhone voor blinden natuurlijk niet te gebruiken is. Is ie voor zienden zo af en toe al een gevaar, blinden hebben er niets aan. Daar heeft ontwerper Bruno Fosi nu een oplossing voor gevonden: een siliconencase met reliëfknoppen die overeenkomen met de toetsen van de iPhone. Lees het artikel op Bright van Corrie Gerritsma voor meer informatie. Goed idee, als je het mij vraagt.

Ecofont: bespaar printerinkt

Het milieu gaat ons allemaal ter harte. Dat zou in ieder geval zo moeten zijn. Vaak heb je echter het idee, dat wat je doet geen zoden aan de dijk zet en laat je het aan anderen over, de overheid bijvoorbeeld. Toch, als iedereen zijn steentje bijdraagt, helpen al die inspanningen van ons wel degelijk. Hoe ik hier nu zo op kom? Ik werd gegrepen door een artikeltje, dat in de krant stond. Spranq, een communicatiebureau uit Utrecht heeft namelijk een ecofont ontwikkeld. Een lettertype dat tot 20% minder inkt verbruikt. Ik citeer: "Het Ecofont is ontwikkeld door SPRANQ naar een idee van Colin Willems. We hebben van alles geprobeerd. Van extra dunne letters tot letters met alleen een outline. We hebben streepjes, vierkantjes, sterretjes en driehoekjes uitgespaard. Uiteindelijk geven rondjes het beste resultaat." Een prima idee, als je het mij vraagt. Iets dergelijks zie je nu ook al bij constructiemateriaal, waar uitsparingen worden toegepast om gewicht te besparen. Het lettertype is gratis te downloaden van de site van Spranq. Kopieer en plak het lettertype (een ttf bestand) in de "Fonts" map, die je ziet wanneer je in de Verkenner de Windowsmap opent. Dit is iets wat iedereen zeer makkelijk kan toepassen . Geen excuses dus. Vooral bedrijven zouden hier ook eens naar kunnen kijken, grootverbruikers van inkt als ze zijn.