Cultuur en politiek

Nu er steeds meer gesproken wordt van cultuur als linkse hobby dient één en ander recht gezet te worden. Cultuur is sowieso een lastig begrip: van Limburgse schuttersgilden en vendelzwaaiers, traditionele klompendansen tot aan experimenteel ballet, landschapskunst en digitale uitingen.

Linkse hobby is bijna waar: sociaaldemocraten streefden altijd naar 'verheffing van het volk' de arbeidersklasse, via onderwijs en cultuurpolitiek. Het klopt helemaal niet, omdat ook liberalen streefden naar vormen van volksopvoeding. Grote einddoel van die verheffing cq. opvoeding verschilde tussen beide stromingen, evenals de rol die de overheid daarbij werd toebedacht. Het subsidiëren van cultuuruitingen kun je 'humoristisch' een hobby noemen maar zeker geen linkse of rechtse hobby.

Deze bezigheid is zelfs niet kenmerkend voor democratieën, ook dictatoriale regimes geven geld uit aan cultuur! Zij zien dit niet bepaald als hobby maar als propaganda-instrument bij uitstek t.b.v. het regime of de ideologie. De resultaten zijn meestal bedroevend saai voor de consument: licht verteerbare flauwe kost. Een enkeling weet binnen zulke beperkingen toch nog prachtige dingen te maken, de meesten komen niet verder dan wat krachteloze pogingen. Tegelijkertijd werken daar andere kunstenaars noodgedwongen illegaal en onder grote druk. De autobiografie 'Getuigenis' van Sovjet componist Sjostakovitsj geeft een onthutsende inkijk in zulke levens: muzikale moed, lafheid en opportunisme in alle gradaties onder het Stalinregime.

De kracht van een democratie is, dat men cultuuruitingen niet subsidieert als propaganda-instrument (hoogstens om de democratie te bevorderen). Er valt veel te zeggen voor het typisch liberale standpunt, dat de overheid zich niet dient te bemoeien met de inhoud van die cultuuruitingen: geen censuur alstublieft dank u wel.
Het sociaaldemocratische uitgangspunt om cultuur vanuit de bevolking te bevorderen maar ook 'gewone' mensen in aanraking te brengen met andere cultuur (die van andere groepen: elite en/of allochtonen) is eveneens sympathiek.

Het is echter de vraag of we het met bovenstaande ideeën gaan redden in deze eeuw.

B.Logger