Het parlement en de Grote Raad van Mechelen 1473 - 1797

Het parlement en de Grote Raad van Mechelen 1473 - 1797 / auteur: L.Th. Maes. Laat u niet misleiden door de term parlement: dit betekent niet veel meer dan 'overleg' en heeft niets met parlementaire democratie te maken.

De Grote Raad der Nederlanden te Mechelen was vanaf de 15de eeuw het hoogste raadscollege vanuit het Bourgondische rijk. De grenzen van dit rijk verschilden van tijd tot tijd maar omvatten in haar bloeitijd delen van Noord Frankrijk en vooral ook van tegenwoordige Nederland en België aangeduid als de Nederlanden. De invloed binnen de Noordelijke Nederlanden nam uiteraard af toen de Noordelijke Nederlanden zich afscheidden, toch heeft bijvoorbeeld Willem van Oranje er nog geprocedeerd.

De Grote Raad controleerde rechtspraak van feodale heren, hield zich bezig met zaken waarin de vorst partij was en was een mogelijkheid tot beroep voor burgerlijke zaken. Daarnaast registreerde het wetten, kondigde die af en kon zelfs eventuele bezwaren kenbaar maken.

Het is een boeiende doch ingewikkelde geschiedenis, aanvankelijk reisden dergelijke raden met vorsten mee, er ontstond behoefte aan inhoudelijke specialisatie op juridisch gebied en aan centralisatie van het landsbestuur. De Bourgondiërs namen dit met kracht ter hand: Mechelen lag letterlijk centraal binnen het rijk en werd mede daarom vestigingsplaats van de Grote Raad.

Haar belangrijke positie en bewogen geschiedenis is een goede publicatie waardig. Helaas is dit boek nogal versnipperd en wat al te nauw verbonden aan de niet minder boeiende geschiedenis van de stad Mechelen. Het vinden van een rode draad wordt grotendeels aan de lezer overgelaten. Daarnaast komen er veel namen in voor wat het boek wel geschikt voor onderzoek maar minder leesbaar maakt.

Niets ten nadele van Maes, de inleiding vermeldt dat het boek ontstond uit een nagelaten manuscript. Naar mijn idee gaat het zelfs eerder om de bouwstenen voor een manuscript, korte min of meer afgeronde gehelen. Er is wel redactie over gevoerd maar naar mijn mening onvoldoende. Wellicht had professor Maes wanneer hij tijd van leven had gehad hier twee publicaties uit gedistilleerd: één over de Grote Raad, één over Mechelen.