De val …

Toeval of niet, was verdiept in het aardige boek 'Lodewijk XIV Leven en liefdes van de Zonnekoning' (Antonia Fräser), toen ik vernam over de val van Strauss-Kahn. Het deed mij beseffen hoezeer macht kan erotiseren. Behalve historische voorbeelden (Lodewijk XIV was niet de enige vorst met een lommerrijk en onoverzichtelijk liefdesleven) bewijzen ook talloze wetenschappelijke onderzoeken dit fenomeen.

Nog meer toeval: het radio programma OVT legde een link tussen Lodewijk XIV en Strauss-Kahn.

Het verband tussen 'Erotiseringstheorien' en Strauss-Kahn lijkt mij gezocht. Bij erotisering is er sprake van een zekere mate van instemming (wellicht met bittere spijt achteraf) Hier was geen sprake van instemming maar uitsluitend van dwang zoals het zich nu laat aanzien.

Bij de casus Khan gaat het veeleer om de ontremmende invloed die macht uitoefent op machtsbekleders: een opvatting die men ook kan voorzien van historische voorbeelden en wetenschappelijke onderzoeken, bovendien ondersteund door de theorie dat zedendelicten in wezen machtsdelicten zijn, met 'lust' in een opvallende bijrol.

Over het algemeen worden wij mensen binnen de lijnen van sociaal aanvaardbaar gedrag gehouden door ons geweten en door de omgeving.

Sommige machtsbekleders zijn op den duur uitsluitend aangewezen op het eigen geweten: zij schakelen opzettelijk of per ongeluk hun sociale omgeving uit, ofwel de omgeving kijkt hen uitsluitend naar de ogen. Problematisch is het al, wanneer één van die twee het geval is. Wanneer beide hand in hand gaan zijn de spreekwoordelijke rapen gaar. Dit is in feite het verhaal van Lodewijk XIV.

Het kan nog erger. Een samenleving heeft in sommige gevallen behoefte aan afstandelijk redenerende, met chirurgische precisie ingrijpende beslissers, die zijn soms veruit te verkiezen boven gewetensvolle twijfelaars zoals u en ik: de zachte heelmeesters.
Hun hand zal nooit beven wanneer zij ingrijpen. Hun inzichten zijn subliem en ze kennen nauwelijks angst of twijfel. Probleem is dat juist deze categorie mensen niet over een goed functionerend geweten beschikt, anders zou hun hand namelijk wel beven!

Omdat deze mensen zo koelbloedig goed functioneren, presteren ze bovengemiddeld. Hun opgang gaat door zolang ze feedback ervaren uit hun sociale omgeving. De neergang: wanneer die bron uitdroogt, zij kunnen niet terugvallen op hun eigen geweten zoals andere mensen. In extreme gevallen hebben ze helemaal geen geweten. In dat laatste geval kunnen ze dus ook niet opmerken dat zij dit missen. Daarnaast raken ze steeds meer overtuigd van hun eigen gelijk en meer verslaafd aan hun successen. Hier komt mijns inziens Strauss-Kahn in beeld.

B.logger.