Vuurwerk

In de verte hoor ik het vuurwerk al. Oliebollen worden gehaald. Laatste dag van het jaar. Overal om me heen kom ik lijstjes, overzichten en top2000-den tegen. Boeiend. Het zijn er zoveel, dat ik besluit, dat nog zo'n lijstje niet zo zinvol is. Tenslotte, wat geweest is, is geweest. 2009 zit er aan te komen - een jaar met kansen en bedreigingen. De dooddoener dat een bedreiging ook een kans is, is niet anders dan dat: een dooddoener. Want dat er ook bedreigingen zijn staat als een paal boven water. Eigenlijk zoals elk jaar. Als bibliotheekmedewerker ben je ervan overtuigd, dat jouw bibliotheek een onmisbare instelling is. Je zou dat graag terug willen zien in cijfers: uitleencijfers, bezoekersaantallen, maar ook in budgetten. Je zou voldoende geld willen hebben om die dingen te doen, die jij wilt en die de subsidiegever (de gemeente) van je verlangt. Dat pakt niet altijd uit zoals je het graag ziet. Voor 2009 wens ik dan ook voor "mijn bibliotheek", dat al deze dingen wel gerealiseerd worden. Realistisch? Geeft niet, slechts een keer per jaar mag je dit soort wensen uitspreken, dan hoef je niet altijd even realistisch te zijn. Ook wens ik, dat er voor ons publiek, voor onze klanten in 2009 veel "te halen" is en veel te beleven is bij onze bieb. Als laatste wens ik iedereen een goede jaarwisseling en een gezond 2009 toe.

Bibliotheek van boven

Zoekmachine op basis van bibliothecariservaring

Citaat: "Onderzoekers en ontwikkelaars van OCLC en de informaticaopleidingen van de Syracuse University en de University of Washington nemen deel aan een nieuw internationaal initiatief om een betrouwbaardere online zoekmachine te ontwikkelen, gebaseerd op input van bibliotheekmedewerkers wereldwijd." En nog een tweede citaat om duidelijk te maken wat het precies inhoudt: "Soms zijn de eenvoudigste ideeën ook de beste," zegt Dr. Mike Eisenberg, Dean Emeritus en professor aan de Faculteit voor Informatica van de University of Washington en een van de projectleiders. "De beste zoekmachines zijn prima voor basiszoekacties, maar soms zijn de online zoekresultaten niet voldoende geloofwaardig, accuraat of betrouwbaar. Wie daar iets aan kan doen? Bibliothecarissen. Als een bibliotheekmedewerker een website aanbeveelt, kun je erop aan dat die geloofwaardig is. RefEx zal honderdduizenden bibliotheekverwijzingen gebruiken in een volwassen zoekmachine". Zoekmachines zijn handige hulpmiddelen om op internet naar informatie te speuren. Maar, de resultaten zijn niet altijd even betrouwbaar. Je weet vaak niet wat wel en wat niet waar is, men schrijft elkaar regelmatig na. De beoogde nieuwe zoekmachine gaat uit van de expertise en kennis van bibliothecarissen en wil slechts die bronnen gebruiken, die door hen beoordeeld en als betrouwbaar aangemerkt zijn. Het idee is goed, en ik hoop dan ook van harte dat het van de grond komt. Het krijgt van mij het voordeel van de twijfel, want ik zou dit graag willen. Ik herinner me echter ook nog een project van een aantal jaren geleden. In samenwerking met onze Belgische collega's werden er toen websites door een redactie ontsloten, kort besproken en in rubrieken ingedeeld. Ook hier gold dat betrouwbaarheid voorop moest staan. Uitgaande van de kennis van het bibliotheekpersoneel. Dit project heeft het niet gered. Maar wie weet, het zijn nu andere tijden. Een andere visie maakt nu iets dergelijks misschien wel mogelijk.

Het boek heeft toekomst

Net een artikel gelezen (the Guardian) waarin dit uit de doeken gedaan wordt. En dat geeft de burger weer moed. Je krijgt de laatste jaren wel eens het gevoel dat er zoveel bedreigingen op het boek en het lezen afkomen, dat, nog een paar jaar en alles is voorbij. Volgens de auteur, Robert McCrum, zijn er momenteel twee gevaren (die samen de the perfect storm uitmaken) voor het boek, de mediawereld: de recessie en de informatie technologie. Eerdere recessies hebben, hoewel die niet zo diep waren, echter geleerd, dat men gewoon boeken blijft kopen en lezen, ondanks, dat het wat slechter gaat. En trouwens ook schrijven. Het tweede onderdeel van de perfect storm, dat de mediaindustrie bedreigt, bestaat al langer. En zal er zeker op een gegeven moment voor zorgen, dat het lezen van boeken terugloopt. Maar nu nog niet. Ook de ebookreader zal hierin een rol spelen. "Ebooks are here to stay" volgens McCrum. Maar ook: "het ipodmoment voor het boek is nog niet aangebroken. Een laatste citaat: "The passion for narrative and poetry - well, it's part of our DNA."

Muziek-cd dood?

Citaat: "De platenbranche moet de muziek-cd zo snel mogelijk loslaten. Alleen dan zal online distributie een serieus model gaan opleveren, bepleit analistenbureau Gartner." En nog een tweede citaat, want beter kan ik het niet verwoorden: "Doordat de muziekbranche in grote mate afhankelijk is van de compact disk, durft de sector niet te investeren in alternatieve modellen. Daardoor zijn platenlabels er niet in geslaagd de piraterij de nek om te draaien, noch hebben zij veel gedaan om het zakelijk model van de oude platenlabels te vernieuwen, zegt Gartners Mike McGuire." Dat het met de CD al heel lang zeer slecht gaat is zo langzamerhand wel bekend. En ook dat de platenbranche maar niets deed om die neerwaartse spiraal te doorbreken. Niets qua prijsstelling (in ieder geval niet voldoende), en ook niets op het gebied van creatieve manieren, nieuwe manieren om muziek aan de man te brengen. Anderen hebben niet stilgezeten. Denk maar eens aan iTunes en sinds kort ook Amazon. En de peer-to-peernetwerken met hun uitwisseling van muziek hebben een grote vlucht genomen. Piraterij? Nah, een zwaar woord, ik kan het me zo goed voorstellen bij de huidige prijzen van CD's. Zeker als dit "delen" voor eigen gebruik is. Ik ben een groot liefhebber van muziek, maar koop al een paar jaar geen CD's meer. Als bezitter van een iPod heb ik veel gebruik gemaakt van iTunes, de rest werd via kopieren verkregen. Deze ontwikkeling op muziekgebied en de verkoopkanalen zijn nu zo ingeburgerd dat een terugkeer naar CD volkomen onrealistisch is. En de platenbranche zal heel creatief moeten worden om niet als volslagen irrelevant overbodig te worden. U leest er meer over in het artikel in Webwereld.

Newbery Medal

De Newbery Medal wordt elk jaar uitgereikt aan het beste amerikaanse kinderboek. Voor de eerste keer gebeurde dit in 1922. Zodra de winnaar bekend is, is de titel bijna niet aan te slepen. De organisatie ligt nu echter onder kritiek. Prijswinnaars van de laatste jaren bleken vaak erg moeilijk en ontoegankelijk te zijn voor kinderen om te lezen; met thema's als dood, een-ouder gezinnen en andere moeilijke sociale problematiek. Het lijkt wel of men kinderen het plezier in lezen wil ontnemen. Argumenten voor en tegen vliegen momenteel over het web via allerlei weblogs en artikelen. De organisatie van de prijs blijft bij haar manier van werken en haar keus van de winnaars. Men beoordeelt het literaire gehalte van de boeken. Een van haar argumenten is, dat volwassenen ook niet alle Pulitzer prijswinnaars lezen. Toch gaat die vergelijking niet op. Kinderen moet het lezen en het plezier daarin nog bijgebracht worden. Ze moeten op zijn minst niet ontmoedigd worden. Volwassenen hebben dat plezier al (en lezen dan) of niet (en lezen dan niet). Zij kunnen zelf een bewuste keus maken en doen dat dan ook. Kinderen moeten nog verleid worden . Door middel van prijzen en bekroningen van boeken, die kinderen duidelijk maken wat goede en leuke boeken zijn. De Newbery Medal lijkt niet meer een prijs voor kinderen te zijn, maar voor het schrijverswereldje. Als dat maar duidelijk is, is er niets aan de hand. Het zal voor de verkoopcijfers dan wel gevolgen hebben.

Zandmandala

Rijnboog en de nieuwe bibliotheek

In Rijnboog, het plan voor een nieuwe culturele wijk in de stad Arnhem, moet een kenniscluster en een cultureel cluster komen. Een aantal culturele instellingen worden in die visie op twee plaatsen geclusterd. Volgens de plannenmakers, in nieuwe, aansprekende gebouwen. Want dat bibliotheken "cool" zijn en niet meer alleen boekpakhuizen, is wel duidelijk. En, wanneer de inhoud cool is moet ook de buitenkant dat weerspiegelen. Citaat: "The word “library” doesn’t immediately conjure up a sense of coolness but these libraries are much more than just book storage depots. From public archives of knowledge to centers of learning at colleges and universities, libraries can be amazing places - so why shouldn’t they look the part? From alien blob monster buildings to futuristic steel-and-glass mega-structures, here libraries that prove books can be very cool."
Deze coolness zie je dan ook wereldwijd terug in een aantal aansprekende gebouwen. Gelukkig staat er wat Rijnboog betreft nog niets op papier, misschien dat de nog te benoemen architecten eerst even een kijkje hier kunnen nemen om te zien wat er bedoeld wordt met aansprekend en cool.

Mandala's in Bibliotheek Arnhem

Tijdlijnen en zo

Ik ben dol op tijdlijnen, of timelines. In kort bestek zie je een onderwerp de revue passeren, waarbij de belangrijkste gebeurtenissen langskomen "in de tijd". Omdat web2.0, sociaal en samenwerken momenteel erg in zijn (denk aan Wikipedia) is ook de site TimeRime daar vanuit gegaan. Je kunt nu al genieten van een aantal tijdlijnen. Dat aantal wordt steeds uitgebreider door timelines die jezelf kunt toevoegen. Je moet je dan wel eerst even registreren. Het titelbalkje geeft aan hoeveel items er in de timeline opgenomen zijn. Sommige items verwijzen naar YouTube filmpjes, andere naar foto's met wat tekst. Alles bij elkaar een erg interessante manier van de informatie opdienen, delen en vermeerderen. Het is ook mogelijk een waardering te hangen aan een tijdlijn. De site opent met Einstein, de man van de 20ste eeuw. Maar ook Obama staat er al op, en Esmee Denters.

Damien Hirst en copyrights

Damien Hirst is de kunstenaar die o.a. "For the Love of God" maakte. Hij is boos, boos op een 16-jarige graffiti kunstenaar uit Londen. Deze Cartrain, een schooljongen nog, heeft collages gemaakt en graffiti waarin hij beelden, door Hirst gemaakt, gebruikt. Er is bijvoorbeeld een collage met de met diamanten belegde schedel, nu te zien in het Rijksmuseum. Deze en andere collages zijn op een online gallery terechtgekomen, waar ze gekocht konden worden. Waar Hirst ze ook opmerkte. Hij was daar zo verbolgen over, dat hij contact opnam met de instelling die moet letten op inbreuken op het copyright. Het geschatte vermogen van Hirst is 200 miljoen pond, geschatte winst van Cartrain is 200 pond. Nu heb ik nog niet zo lang geleden een interview met Hirst gelezen waarin hij van zichzelf zegt niet veel eigen creatieve ideeen te hebben en heel veel te "lenen" bij anderen. Ironisch. Het geldt bijvoorbeeld ook voor de schedel. LeKay, ooit een vriend van Hirst, is al sinds 1993 bezig met ingelegde schedels. Hij wist dan ook niet wat hij zag toen Hirst met zijn schedel kwam. Dit is overduidelijk een geval van de pot verwijt de ketel. Flauw hoor.

Library of Congress en MyLOC

Toevallig belandde ik vandaag weer eens op de site van de Library of Congress. Vroeger altijd al een van mijn favoriete sites. Waarom? Omdat hij er mooi en verzorgd uitzag en heel veel content te bieden had in de vorm van "exhibits" en "digitale uitstallingen". Zo moest het, dacht ik altijd. Toen ik er vandaag weer kwam viel het me op, dat de site vernieuwd was (hoe lang al?) en dat er een "MyLOC" was. Zeg maar, een "MijnBibliotheek". Dat wilde ik wel eens zien. Na een eenvoudige registratie heb je je MyLOC gemaakt. Je kunt dan in de content en exhibitions rondneuzen en items daaruit toevoegen aan je "persoonlijke bibliotheek". Dat heeft wel iets. Je kunt ervoor kiezen om bijvoorbeeld afbeeldingen aan je bibliotheek toe te voegen, maar je kunt ze ook als ansichtkaart naar iemand sturen. Ik heb inmiddels 4 items in MyCollection en vind het nu voldoende. Klik nog even op "Object List" en krijg een enorme lijst met objecten in het bezit van de Library. Die allemaal weer toe te voegen zijn aan mijn "MyCollection". Het is voor mij nog wat wennen, maar dit is wel iets wat voor de klant leuk en handig is. Het is een ontwikkeling die past en thuishoort in het Bibliotheek2.0 tijdperk.

iPhone voor blinden

Ik ben dol op de iPhone. Hij ziet er zo mooi uit, geweldig. Niet dat ik er eentje heb, daar vind ik hem veel te duur voor, bovendien is de geheugenruimte te klein voor al mijn muziek die nu op mijn iPod staat. Daar is het al dringen en selecteren geblazen tot ik echt vastloop. En dan over moet gaan naar een grotere iPod. Want, ook de gewone touchscreen is te klein. Ik bel met een hele goedkope en al oude GSM en voor de muziek heb ik een al oudere iPod. Hoe kom ik hier nu op? Oh ja, ik las een berichtje over het feit dat de nieuwe iPhone voor blinden natuurlijk niet te gebruiken is. Is ie voor zienden zo af en toe al een gevaar, blinden hebben er niets aan. Daar heeft ontwerper Bruno Fosi nu een oplossing voor gevonden: een siliconencase met reliëfknoppen die overeenkomen met de toetsen van de iPhone. Lees het artikel op Bright van Corrie Gerritsma voor meer informatie. Goed idee, als je het mij vraagt.

Ecofont: bespaar printerinkt

Het milieu gaat ons allemaal ter harte. Dat zou in ieder geval zo moeten zijn. Vaak heb je echter het idee, dat wat je doet geen zoden aan de dijk zet en laat je het aan anderen over, de overheid bijvoorbeeld. Toch, als iedereen zijn steentje bijdraagt, helpen al die inspanningen van ons wel degelijk. Hoe ik hier nu zo op kom? Ik werd gegrepen door een artikeltje, dat in de krant stond. Spranq, een communicatiebureau uit Utrecht heeft namelijk een ecofont ontwikkeld. Een lettertype dat tot 20% minder inkt verbruikt. Ik citeer: "Het Ecofont is ontwikkeld door SPRANQ naar een idee van Colin Willems. We hebben van alles geprobeerd. Van extra dunne letters tot letters met alleen een outline. We hebben streepjes, vierkantjes, sterretjes en driehoekjes uitgespaard. Uiteindelijk geven rondjes het beste resultaat." Een prima idee, als je het mij vraagt. Iets dergelijks zie je nu ook al bij constructiemateriaal, waar uitsparingen worden toegepast om gewicht te besparen. Het lettertype is gratis te downloaden van de site van Spranq. Kopieer en plak het lettertype (een ttf bestand) in de "Fonts" map, die je ziet wanneer je in de Verkenner de Windowsmap opent. Dit is iets wat iedereen zeer makkelijk kan toepassen . Geen excuses dus. Vooral bedrijven zouden hier ook eens naar kunnen kijken, grootverbruikers van inkt als ze zijn.

Libraries want a bailout too

Net als de banken en bedrijven die in moeilijkheden zijn. Citaat: "Along with the other organizations getting in line in Washington, D.C., to ask for a bailout, such as banks, General Motors and state governments, you can add another group — public libraries. If Congress can’t write the check during the day, lawmakers can leave it in the slot after hours." Het idee erachter is dat bibliotheken een bijdrage leveren aan de gemeenschap die groter is dan wat ze kosten. Gelooft u dit niet? Onderzoeken hebben het uitgewezen: "Investments in libraries often yield high dividends for communities. Studies show economic returns from salaries and wages paid to staff, construction costs, employment services and library purchases. A recent Pennsylvania study points out that for every dollar invested in the public library, the community receives a return of $5.50. A similar report from Florida shows a $6.54 return on investment. " U leest er meer over hier en hier.

Europeana

Europeana, het nieuwe Europese cultuurportal, is net de lucht ingegaan. En met overweldigend succes. Binnen de kortste keren was de site weer uit de lucht als gevolg van overweldigende belangstelling. Meer dan 10 miljoen hits per uur was teveel van het goede. Wat houdt het portal precies in? Ik citeer van de demo-omgeving:

"Europeana: digital paintings, books, films and archives. Europeana – the European digital library, museum and archive – is a 2-year project that began in July 2007. It will produce a prototype website giving users direct access to some 2 million digital objects, including film material, photos, paintings, sounds, maps, manuscripts, books, newspapers and archival papers. The prototype will be launched in November 2008 by Viviane Reding, European Commissioner for Information Society and Media." En: "The intention is that by 2010 the Europeana portal will give everybody direct access to well over 6 million digital sounds, pictures, books, archival records and films." Een geweldig idee, vind ik persoonlijk. Maar toch weer een beetje knullig en jammer dat je op de dag van opening direct alweer uit de lucht bent. Hoe lang dat duurt?

"The Europeana site is temporarily not accessible due to overwhelming interest after its launch (10 million hits per hour). We are doing our utmost to reopen Europeana in a more robust version as soon as possible. We will be back by mid-December." Kortom, dat duurt eventjes. Jammer, maar nogmaals, een prima initiatief.

National Geographic gaat games maken

Een berichtje op Tweakers.net meldt dat National Geographic games gaat maken. Voor PC, consoles en handhelds. Voor de iPhone bestaat al een game. Nu is NG natuurlijk bekend om zijn content, zijn artikelen en documentaires, die er door de bank genomen uitstekend uitzien en van topkwaliteit zijn. Games maken is weer een ander verhaal, en vraagt een specifieke expertise. Ik ben dan ook benieuwd hoe NG hiermee omgaat. Het is de bedoeling om de games te baseren op artikelen of documentaires. Het eerste spel "Herod's Lost Tomb" (een puzzelspel voor de iPhone) is al klaar en gebaseerd op een artikel over Herodes. NG zoekt ook samenwerking met andere uitgevers van games als Sony Entertainment. Nogmaals, ik ben geen gamer, maar wel nieuwsgierig waar NG uiteindelijk mee komt.

LittleBigPlanet

LittleBigPlanet scoort hoog bij gamers en professionele recensenten. Het is zelfs game van de week bij Bright. LBP is een nieuwe game voor de PlayStation 3. Het werd een aantal weken geleden ijlings uit de winkels gehaald omdat er iets met de achtergrondmuziek aan de hand was. Dat is nu in orde gemaakt. Het spel lijkt er in mijn ogen (maar ik ben geen gamer) wat kinderlijk uit te zien. Maar schijn bedriegt. Volgens Bright ziet het er fantastisch uit, heeft vele levels die gespeeld kunnen worden, en kan uiteraard via internet met vrienden gespeeld worden. Last but not least, je kunt eigen levels maken en die met vrienden delen (sociale factor). Basis van het spel is uiteraard een zo hoog mogelijke score te halen per level, ook wat score betreft speel je tegen je vrienden in je vriendenlijst en moet je zorgen zo hoog mogelijk te eindigen. Wat mij betreft is een van de pluspunten: eindelijk eens een spel waar niet geschoten wordt. Ik zal eens goed opletten want in onze thuissituatie doet het spel binnenkort zijn intrede.

Gebruik online databases

"Between 90% and 98% of library users today assume that they can get all of the information they need just by doing a search on Google." en:
"This means that even teachers and students—whose jobs and degrees depend on trust and accuracy—in addition to ordinary Internet users, turn to search engines (e.g., Google, Yahoo) as their first, and perhaps only, destination for information. This behavior, the automatic reliance on Internet search engines as the primary (if not only) way to get the information we need, apparently has been thoroughly ingrained in us, in spite of the likelihood that the best or most reliable information may not be freely available on the Internet, but rather behind firewalls on premium sites that have been written, researched, vetted, and compiled by scholars, researchers, and other knowledge professionals."

Een Amerikaans onderzoek liet zien dat slechts 10% van de bibliotheekgebruikers / leden gebruik maakte van de online databases in de bibliotheek. Online databases die veel betrouwbaardere informatie verschaffen dan Internet. Gebruikers bleken vaak niet op de hoogte van het bestaan ervan. De bestanden worden dus niet goed gepromoot, ook niet door docenten. Schrijver van dit artikel is overtuigd van de wenselijkheid om deze trend om te keren en is daar optimistisch over. Tenslotte, waar zouden we zijn met alleen maar Google tot onze beschikking. Wel aardig om te vermelden, dat het hier een posting betreft op een Brittannica (betrouwbaarder kan bijna niet) Blog.

Newsified

Newsified is weer een nieuwe web2.0 applicatie. In tegenstelling tot een heleboel andere zou deze wel eens handig kunnen blijken te zijn. Er zijn een aantal sociale (web2.0) sites die proberen het nieuws voor u bij te houden (Digg, Reddit, Metafilter). Of althans datgene wat het meest speelt onder de surfers (user enriched dus). Want, op Digg bijvoorbeeld kun je een eigen rating geven aan een nieuwsfeit. Ook andere sites bieden soortgelijke mogelijkheden, maar afhankelijk van de layout van de pagina zult u alleen de bovenste nieuwsfeiten en berichten te zien krijgen. Wat gebeurt er met de rest? En je moet nog steeds van de ene web2.0 toepassing naar de andere. Newsified combineert een aantal sociale (nieuws)sites. Ik citeer de maker Luke Stevens:

"There are a few things I set out to achieve with Newsified:

• I wanted a central location where I could get a birds-eye view of popular social news sites (and Youtube for video) where I could quickly skim the 90% of popular content that isn’t covered on their home page, once or twice a day, whilst preserving the content ‘flavor’ of each site


• I wanted to see what social news would look like in a news format rather than the typical top-down blog style


• Finally, I wanted a test bed to run some simple, multivariate, data-driven design experiments

Geinteresseerden kunnen eens een kijkje nemen op de site van Newsified.

Hologram

CNN had gisteravond, 4 november, een technisch snufje. Een hoogstandje. Het leek alsof Wolf Blitzer, de sterreporter, in levende lijve praatte met Jessica Yellin.
In werkelijkheid was het een hologram van haar, ze stond zelf namelijk in Chicago, een paar duizend kilometer van Atlanta verwijderd. "Scotty, beam me up" wordt werkelijkheid. Ik heb het gezien, en het zag er akelig realistisch uit. U leest er hier meer over.

OB Eindhoven en beleid

Naar aanleiding van een stukje, dat ik las over de bibliotheek in Eindhoven kwam bij mij de vraag weer eens naar boven hoe een bibliotheek eruit zou moeten zien. En dan bedoel ik niet letterlijk, maar meer in de trant van welke koers zij zou moeten varen. Wat moet een bibliotheek tegenwoordig doen om haar doelgroepen goed te kunnen bedienen, en wat moet zij als gevolg daarvan laten? Want je kunt niet alles doen, je moet keuzes maken. Dat laatste is altijd een heikel punt, bibliothecarissen hebben daar traditioneel moeite mee. En trouwens niet alleen zij, ook onze geldverschaffers, zij verlangen vaak dat wij naast onze gewone taken zoveel mogelijk nieuwe taken oppakken, zoveel mogelijk open zijn, het liefst met minder geld en minder personeel. Dat kan uiteraard niet goed blijven gaan. Er zal ooit een keus gemaakt moeten worden. Het uitlenen van materialen (fictie, non-fictie, recreatief en niet-recreatief) in de breedste zin van het woord is van oudsher een hoofdfunctie van de bibliotheken geweest. Informatiedragers veranderen misschien, maar het principe blijft hetzelfde. Daarnaast spelen het verstrekken van informatie in velerlei vorm (digitale bestanden, internet) en de belevenisfunctie tegenwoordig een belangrijke rol. Het gebruik van en presentatie op sociale sites is in. (web 2.0). Verwacht u nu van mij geen kant en klaar recept voor de toekomst. Wel belangrijk is, hou vast aan je core business (waarom kozen we destijds ook alweer voor dit beroep?), waar je altijd al goed in was, en zet daarnaast in op het digitale, sociale en op nieuwe informatiedragers.

Waarheen, waarvoor

Zomaar een nieuwtje dat ik tegenkwam: ProBiblio en Rijnbrink Groep onderzoeken samenwerking. Nu moet u weten dat de Rijnbrink Groep al een fusie is (ik heb het opgezocht, het is nog heel vers) tussen de OBD en Biblioservice. Dus de Provinciale Bibliotheekorganisaties van Overijssel en Gelderland. Dat dit soort megafusies (voor Bibliotheekland althans) niet altijd probleemloos verlopen kan iedereen zich voorstellen. Misschien organisatorisch nog wel (zelfs daar vergt het vele aanpassingen en relocaties), maar op het personele vlak hakt het er vaak vrij stevig in. Van gedemotiveerd, gedesorienteerd, ontslagen tot ge-outplaced - dat zijn de categorieeen, waar je dan uit kunt kiezen. Vraag is natuurlijk ook (zie titel van deze posting): waarvoor? Heeft het iets met de inhoud van het vak te maken? Of wordt er alleen aan zaken als efficiency en kostenbesparing gedacht? Kunnen ze dan nog goedkoper diensten leveren aan bibliotheekland? Of is het misschien bezigheidstherapie onder het mom van: stilstand is achteruitgang, we moeten iets doen. Zie ik misschien iets over het hoofd? Nu komt dan misschien Probiblio erbij, en daarna? En wat heeft dat voor consequenties voor het personeel? Ik snap het niet meer, ik ben dan ook maar een simpele bibliothekaris, die probeert met zijn vak bezig te blijven. Afijn, ik hoor het t.z.t wel.

Ook Yahoo wil nu sociaal netwerk

Sociale netwerken zijn in. Zoals Google, ooit begonnen als zoekmachines, een aantal applicaties heeft ontwikkeld en/of opgekocht, en die via een netwerk ter beschikking stelt, moet ook Yahoo voor ogen staan. Want waarom al die diensten afzonderlijk ter beschikking stellen? Waarom daar niet wat meer structuur en cohesie in aanbrengen? Yahoo is niet alleen meer een zoekmachine, maar heeft ook andere webdiensten en niet de minste: fotosite Flickr, favosite Delicious, een webmaildienst, een nieuwsdienst en nog een aantal andere zaken. Goede toepassingen dus. Het zou dan ook een zegen zijn als die allemaal aan elkaar gekoppeld konden worden. Yahoo zou dan in mijn ogen een nog sterkere speler kunnen worden. U leest er meer over bij de DutchCowboys.

Einde groei Second Life

Second Life is een virtuele wereld. Een wereld waarin u kunt rondreizen, contact kunt hebben met andere bewoners, vrienden kunt maken, dingen kunt kopen, naar musea kunt gaan, waar u nog veel meer kunt doen. Een tijdje geleden was het voor veel bedrijven een echte must zich ook in Second Life te presenteren. Ik heb er nooit aan kunt wennen. Je moet eerst een avatar maken en leren besturen, dan een aantal basisopdrachten uitvoeren voordat je de "echte" Second Life wijde wereld in mag trekken. Ik voorzag dat het me handenvol tijd zou kosten en zo is het waarschijnlijk met veel mensen gegaan. De groei is er namelijk praktisch uit, heeft onderzoek uitgewezen. Met groei denk ik dat men bedoelt het aanmaken van nieuwe accounts bij Second Life. Maar voor mij is ook een vraag wat nu het eigenlijke gebruik is. Want hoeveel mensen komen er na het aanmaken van een avatar veelvuldig terug? Ik denk dat er een flink percentage is dat het na 1 of een paar bezoekjes wel gezien heeft. Te omslachtig, te tijdrovend. Wat moet er gebeuren om de groei weer een "boost" te geven? Een van de zaken die voorgesteld worden is het makkelijker maken van de besturing van de avatars. Maar er zijn vast meer oplossingen te verzinnen. Meer hierover en over het onderzoek leest u bij Webwereld.

Wikipedia voor Scholen

Een Wikipedia versie voor kinderen. Er zijn 5500 artikelen uitgekozen, die geschikt zijn voor gebruik door kinderen. Waarom? Omdat in de uitgebreide editie van Wikipedia veel informatie staat die niet geschikt is voor kinderen. Ik citeer: "Wikipedia is the free encyclopaedia anyone can edit, and develops accurate content but suffers vandalism. Wikipedia is not necessarily a childsafe environment, has "adult" content. This selection of topics has been carefully chosen, tidied up, and checked for vandalism and suitability (by SOS Children volunteers, whom we gratefully acknowledge)". Nog een citaat: de selectie is "a free, hand-checked, non-commercial selection from Wikipedia, targeted around the UK National Curriculum and useful for much of the English speaking world." Het komt er dus op neer dat het een gekuiste en gecontroleerde Wikipedia voor kinderen is. Je navigeert via een onderwerpsindex of een alfabetische index. Enige nadeel is: je moet de Engelse taal machtig zijn. Verder een prima initiatief. Je kunt de volledige Wikipedia versie voor scholen downloaden via een BitTorrent client. De volledige versie, met "grote" afbeeldingen is 3.5 GB groot. De versie hier op het web geeft een indruk.

Patch voor Littlebigplanet

Sony heeft geluk gehad. Net voordat de game Littlebigplanet voor de Playstation 3 groots uitgeleverd zou worden aan de winkels ontdekte iemand een tekst, die niet in de haak was. Of liever gezegd, twee regels in een liedje zouden aanstootgevend kunnen zijn voor een bepaalde geloofsgroep. Die DVD's heeft Sony nu allemaal met spoed teruggenomen. In Engeland en de VS was al wel met de verkoop begonnen, voor die games heeft Sony een patch uitgebracht. De patch vervangt een bepaald muzieknummer door een instrumentale versie daarvan. Velen wachtten met smart op deze game, weet ik uit ervaring. Zij moeten als gevolg van deze blunder nog enig geduld oefenen. In de week van 3 november zal Littlebigplanet weer in de winkels liggen. Tenzij..........

Boekenplank

Bibliotheek zonder boekenkasten

Ja, u leest het goed, een bibliotheek zonder boekenkasten. Dat is de nieuwe bibliotheek van Princeton University geworden. Het ontwerp is van Frank Gehry, onmiskenbaar. De boeken zijn hier hoofdzakelijk verbannen naar magazijnen; de bibliotheek, het opzoeken van informatie is in de visie van Gehry sterk verschoven naar het digitale vlak. De ruimte in de bibliotheek is dan ook zo goed mogelijk aangepast aan de wens van studenten om overal te kunnen zitten met hun laptops, te kunnen studeren en te kunnen praten en overleggen met anderen. Wel even slikken natuurlijk voor de echte bibliothekaris, die toch van boeken houdt. De vraag die in dit verband opkomt is of er nog wel behoefte is aan (dit soort) bibliotheekgebouwen? Kunnen studenten niet alles digitaal via internet of universiteitsbestanden achterhalen? Is dit de toekomst van (wetenschappelijke) bibliotheken? Een volgende vraag is: is er nog wel behoefte aan (ouderwetse) bibliothekarissen, die van boeken houden? Of is dit ook een verdwijnend beroep? De twijfel slaat bij mij wel eens toe en het zweet breekt me wel eens uit, wanneer ik daar dieper over nadenk.

Nationaal Archief gaat web 2.0

Als eerste erfgoedinstelling gaat het Nationaal Archief een deel van haar fotocollectie via web 2.0 toegankelijk maken. De site via welke dit gebeurt is die van Flickr. Het leuke van Flickr is dat iedereen hier zijn foto's naar toe kan opsturen voorzien van tags. Andere bezoekers kunnen dan hun commentaar toevoegen. En dat laatste is ook de bedoeling van het Archief, laat bezoekers de collectie maar verrijken met hun tags en commentaar. Andere instellingen, die al op deze manier gebruik maken van Flickr zijn o.a. The Library of Congress, the Smithsonian Institution, en het George Eastman House ( u weet wel, van Kodak). Ook van Spaarnestad Photo, een samenwerkingspartner van het Nationaal Archief, staan foto's op Flickr. Wereldwijd zijn er nu een aantal archieven, die hun fotocollecties op deze wijze willen ontsluiten en laten verrijken. Een prima initiatief lijkt me, u leest er meer over op het blog van Marie-Jose Klaver.

De Papieren Man

Las pas in de VPRO-gids een artikel over de Papieren Man. Nu moet ik bekennen, dat ik hier nog nooit van gehoord had. De Papieren Man blijkt een weblog te zijn, geschreven door onze zuiderbuur Dirk Leyman. Leyman is van professie journalist en onderhoudt dit blog ernaast. Doel van de Papieren Man, en nu citeer ik: "........biedt sinds september 2006 vrijwel dagelijks literaire berichtgeving, met aandacht voor uithoeken en rafelranden van de Nederlandse en internationale letteren. Met oog voor bibliofilie en boekenvak én een zwak voor polemiek en prijsbeesten." Duidelijker kan ik het niet zeggen. Direct zijn blog maar eens opgezocht en ik moet bekennen, dat het een zeer interessant geheel vormt. Op literair gebied komt iedere geinteresseerde hier zeker aan zijn nieuwstrekken en roddelshots. En ik kan nu al zeggen, dat deze bij mijn favo's komt te staan. Gaat allen kijken.

Banken (2)

Naar aanleiding van de vorige post nu een totaal andere bank, deze zag er erg betrouwbaar uit. Kwam deze bank tegen toen ik een paar weken geleden in Canada was. Vooral de kleur en "het werkje" in het metaal spraken me erg aan. Zat nog lekker ook, daar in het zonnetje.

Banken

I believe that banking institutions are more dangerous to our liberties than standing armies. If the American people ever allow private banks to control the issue of their currency, first by inflation, then by deflation, the banks and corporations that will grow up around [the banks] will deprive the people of all property until their children wake-up homeless on the continent their fathers conquered. The issuing power should be taken from the banks and restored to the people, to whom it properly belongs.

(quote van Thomas Jefferson, 1802)

Txtng: the Gr8 Db8

Texting, wij noemen het sms-en heeft altijd veel reacties opgeroepen. Voor en tegen. Kids weten niet beter en voeren het trucje vloeiend uit. Ouderen hebben er vaak (veel meer) moeite mee. En is het eigenlijk wel zo'n sprong voorwaarts in onze communicatie? Bij morse had je 3 toetsaanslagen nodig om een letter weer te geven, dat heb je bij sms soms ook - in die zin kun je dus niet zeggen, dat we veel opgeschoten zijn. Sms bestaat ook bij de gratie van afkortingen, anders wordt het helemaal duimverlammend: lol (laughing out loud), prw (parents are watching), g2g (got to go) en nog veel meer. Het vraagt soms enig inzicht om te doorgronden wat er staat. David Crystal, van beroep taalwetenschapper, heeft hier een boek over geschreven. En hij is niet negatief. U leest het artikel hierover in de New Yorker.

Chapters

Een bibliothekaris mag in den vreemde graag bibliotheken bezoeken. Of op zijn minst even een blik naar binnen werpen. Beroepsdeformatie zullen we maar zeggen. Ook een bezoekje aan een boekwinkel valt in deze categorie. Tijdens een recent bezoek aan Canada kon ik mij dan ook niet beheersen, toen ik voor Chapters stond. De Chaptersvestiging in St. Catharines, een stad met ongeveer 140.000 inwoners, besloeg een ruimte zo groot als ik bij een boekwinkel nog niet gezien heb. Chapters is een keten van boekwinkels, je vindt ze verspreid over heel Canada. Het idee, de filosofie van deze keten is zo uitnodigend mogelijk te zijn. Dat betekent bijvoorbeeld overal zitjes maken met makkelijke leunstoelen en banken waar klanten lekker kunnen gaan zitten lezen. Al wil je daar de hele dag gaan zitten, er is niemand die je een strobreed in de weg legt. Het personeel is er vriendelijk. De collectie, want het zijn niet alleen boeken, maar ook AVM, tijdschriften e.d. is overzichtelijk gerangschikt op onderwerp en ziet er zeer aantrekkelijk uit. Wanneer de dorst toeslaat, dan zorgt de firma Starbucks voor de catering op dat terrein. Geweldige combinatie, een win-win combinatie. U begrijpt, ik moest mij op een gegeven moment echt losrukken (na toch dat ene boekje gekocht te hebben). Ik kon me ook niet aan de indruk onttrekken, dat bibliotheken hier nog wel iets van kunnen opsteken.

Neemt Microsoft Blackberry over?

Ik had eigenlijk een stukje willen schrijven over de nieuwe Blackberry Storm. Een touch-screen smartphone die de concurrentie met de iPhone moet aangaan. Op een aantal punten scoort deze Blackberry beter ten opzichte van Apple, op een aantal andere punten loopt hij nog achter. Ik zal er echter verder niets over schrijven (kijkt u hier maar), want ik las net een berichtje, dat minstens zo interessant is: Gaat Microsoft Blackberry overnemen? Deze geruchten doen momenteel sterk de ronde. Het zou voor Microsoft erg gunstig zijn, omdat ook Apple en Google, twee van haar grootste concurrenten zich op deze markt bevinden. Microsoft zou op deze wijze direct een stuk van de markt in handen krijgen, want RIM (de maker van Blackberry) heeft 20 miljoen zakelijke (waaronder ook onze parlementariers) klanten. Zowel Microsoft als Blackberry weigert commentaar te leveren. Veelzeggend. Of de deal ook voor RIM (Research in Motion)gunstig is? Het geeft ze in deze moeilijke financiele tijden in ieder geval weer een aardige injectie en dus stabiliteit. U leest er hier meer over.

Jacob van Maerlant

Museum Meermanno te Den Haag toont van 11 oktober 2008 tot 11 januari 2009 de twintig mooiste miniaturen uit de Rijmbijbel van Jacob van Maerlant in de tentoonstelling ‘Maerlants Rijmbijbel. Middeleeuws meesterschap in tekst en beeld'. Jacob van Maerlant, een Vlaamse dichter die aanvankelijk ridderromans schreef, voltooide de Rijmbijbel in 1271. In dit boek zette hij bijbelse verhalen op rijm. Bijzonder was dat hij dit in zijn landstaal deed, het Middelnederlands. De meeste boeken werden indertijd in het Latijn geschreven, een taal die de lagere adel en de opkomende burgerij niet goed beheersten. (tekst overgenomen van 'Boekendingen', waar u ook de rest van het artikel kunt lezen).

Lijkt me prachtig om te zien, want op dit terrein zijn vroeger met monnikengeduld vele juweeltjes vervaardigd.

Lezen van computerschermen

Dit berichtje was echt een eye-opener voor mij. Jakob Nielsen, de bekende webonderzoeker, heeft onderzoek gedaan naar hoe mensen lezen vanaf het computerscherm. Bij dit onderzoek gebruikte hij eye-tracking tools, instrumenten dus, die de ogen tijdens het lezen volgen. Hij kwam er achter dat de proefpersonen de pagina's lezen als een letter F (F voor fast). De bovenste zinnen worden nog wel van links naar rechts gelezen, dan snel een stukje naar beneden, vervolgens weer even een paar zinnen bijna helemaal lezen en dan schieten de ogen in een bijna rechte lijn naar beneden om maar zo snel mogelijk de kern van de pagina tot zich te nemen. Dit betekent, dat de rechterbenedenkant van de pagina helemaal niet gelezen wordt. Maar een op de zes personnen leest regel voor regel. Andere manieren van "lezen" waren: heel snel keywords eruit proberen te halen, naar bullets (lijstjes) te kijken, naar verschillende kleuren. PDF bestanden worden "content blobs" genoemd. Tenzij ze uitgeprint worden, worden ze niet gelezen. Dat dit ook zijn consequenties heeft voor e-learning en onderwijs dat gebruik maakt van computers moge duidelijk zijn. Veel van wat hier op computerschermen aangeboden wordt, wordt niet gelezen. Het hele artikel leest u in The Chronicle Review, waarbij ik eerlijk moet vermelden dat ik ook "snel gelezen" heb.

Internetrecht

Wat mag er nu wel en wat mag er niet op internet. Want, dat je niet alles zo maar ongestraft kunt doen, moge duidelijk zijn. Alhoewel, niet aan iedereen. Een nieuw boek over internetrecht dat daar de nodige duidelijkheid in schept, is net verschenen. Het is van de hand van Arnoud Engelfriet en heet "De wet op Internet". Hoe zit het eigenlijk met privacy, met auteursrecht, en met computercriminaliteit? O.a. op dit soort vragen probeert het boek antwoorden te geven. Want het is met het 'normale' recht (en de wetten) vaak zo dat ze achter de ontwikkelingen aanloopt. Vooral het achter de feiten aanlopen was voor de auteur een reden tot het schrijven van dit boek. U leest er meer over op de site van Sync.nl Om in stijl te blijven, kunt u het boek bestellen in papieren vorm, maar ook als PDF-bestand.

Multifunctioneel fietsen

Biebblogger houdt van fietsen. En van boeken. Het volgende berichtje wil hij u dan ook niet onthouden.
"We love it when people take a familiar idea and turn it into something completely new. Take the good old pedal boat — a simple vehicle powered by human motion, not unlike the trusty bicycle. What if one could create an amphibious human-powered vehicle that could move from land to water with the ease of a salamander? That was the inspiration behind the radically innovative Di-Cycle Concept by GBO design, a half bicycle / half pedal boat hybrid that looks as fun as it sounds.
The Di-Cycle Concept is particularly well suited for the Netherlands, where there is an ardent biking culture and plenty of water. Therefore it comes as no surprise that this is where the Di-Cycle was developed. GBO design wanted to create a fun and active vehicle that could explore the city using both roads and the multiple canals in the city of Helmond. The Di-Cycle looks like an enjoyable way to get around any aquatic city, and for this creative design, GBO won."
Ziet u zichzelf al fietsen?

Kritiek op The Long Tail

De meesten van ons zijn onderhand wel bekend met het principe van de Long Tail, voor het eerst geponeerd door Chris Anderson. Ik moet eerlijk bekennen, dat ik zijn boek nog nooit gelezen heb, het idee leek me echter wel zeer sympatiek. Zeg maar, de beschikbaarheid van nicheproducten, in ons geval weinig gevraagde titels zou de verkoop in de "Long Tail" doen toenemen. Staar je dus niet blind op enkele kaskrakers, het kan ook nuttig zijn om die andere titels te hebben. Hier is nu kritiek op gekomen van Anita Elberse. Zij stelt, dat het aantal produkten in de Long Tail wel is uitgebreid, maar dat de verkoop in aantallen niet is toegenomen. Elberse is assistent-professor aan de Harvard Business School, niet de eerste de beste dus. Zij zegt ook: "The tail is getting longer, but it isn’t getting fatter". Het hele artikel is te vinden in Publishers Weekly. Voor de gewone leek is het altijd leuk (en verwarrend) als experts het tegengestelde gaan beweren. Het wordt dan een kwestie van wat past het best in mijn straatje.

NRC gaat internationaal

De NRC, altijd al goed bezig, gaat nu ook internationaal. Vanaf vandaag is er een engelstalige editie. Deze is er op gericht om buitenlanders op de hoogte te brengen met typisch nederlands nieuws, dat van belang kan zijn voor hen. De NRC werkt nauw samen met de duitse Spiegel, die inmiddels ook een engelstalige editie uitbrengt. Afijn, neemt u maar eens een kijkje bij de NRC in het engels.

De Sarajevo Hagadah

"De Sarajevo Hagadah is gemaakt in het midden van de 14e eeuw in Spanje. Het bevat 34 pagina’s met taferelen uit de Bijbel en wordt beschouwd als het mooiste (en kostbaarste) Joodse manuscript."
Over dit kostbare manuscript is nu weer een boek geschreven door Geraldine Brooks met de titel 'Verhaal van een boek'. In de vorm van een geromantiseerd verhaal wordt de geschiedenis van dit oude manuscript ontrafeld. Het verhaal voert ons van Sarajevo naar Sevilla en omspant een aantal eeuwen. Godsdiensttwisten en vervolgingen spelen een rol. U leest er meer over bij Boekendingen. Je ziet het tegenwoordig wel vaker, dat oude boeken een hoofdrol spelen in romans. 'Verhaal van een boek' lijkt me erg spannend en zeker de moeite waard.

YouTube: de 50 beste filmpjes

YouTube is een schatkamer, maar ook een doolhof. Miljoenen filmpjes zijn hier te vinden. Van de meest banale huis-tuin-en-keuken produkten tot zeldzame concertregistraties. Afhankelijk van uw smaak is er altijd wel wat te genieten. The Observer heeft nu een top 50 gemaakt van wat naar hun mening de beste filmpjes zijn op het terrein van muziek, film, literatuur, schilderkunst - eigenlijk de kunsten in haar algemeenheid. Met lijstjes is het zo, dat je er altijd wel kritiek op kunt hebben, je mist bepaalde titels en zou graag andere verwijderen. Hoe het ook zij, deze top 50 zal u in ieder geval niet vervelen.

Browsen zonder muis

Browsen zonder muis, wat zou dat niet heerlijk zijn. Want wat klikken we niet af met zijn allen. Ik weet niet hoe het u vergaat, maar ik heb er zo af en toe een lamme pols/muisarm van. De techniek werd ontwikkeld door Mozilla Labs, uitvinder van Firefox. Hoe het precies in zijn werk gaat moeten we nog even afwachten, het komt er in ieder geval op neer, dat u meer korte instructies intypt in een invoerveld, of gebruik maakt van key shortcuts. De nieuwe browser, Ubiquity genaamd, moet het delen van informatie makkelijker maken en het gebruik van plug-ins en add-ons grotendeels voorkomen. Citaat: "Mozilla Labs lanceert komende week waarschijnlijk een nieuwe interface voor haar browser Firefox. In deze nieuwe interface kunnen gebruikers diverse complexe handelingen uitvoeren door instructies in de vorm van gewone zinnen simpelweg in te typen in een invoerveld in de browser". U leest er meer over in dit artikel van Cindy Curre op Sync.nl. Ik kan niet wachten tot het zover is.

De eerste thesaurusmaker

Thesaurus, het woord althans, is een begrip onder bibliotheekmensen. Van oudsher werkten ze ermee, vertrouwden ze erop, en voeren er blind op. Echte diehards smullen er nog steeds van. Niet de eerste, maar wel een van de eerste thesaurusmakers was Peter Mark Roget. Zijn familie kwam oorspronkelijk uit Zwitserland. Hij leefde van 1779 - 1869 en begon al op 8-jarige leeftijd met zijn lijst van synoniemen. De eerste druk van die thesaurus werd overigens pas uitgegeven toen hij de rijpe leeftijd van 73 jaar had bereikt. In zijn tijd was hij veel bekender om de classificaties van planten en dieren die hij, opgeleid als arts, toen maakte. De Amerikaanse journalist Joshua Kendall heeft nu een biografie over hem geschreven: "The man who made lists". Daarin lezen we o.a. dat het maken van lijsten bij Roget min of meer een obsessie was, een obsessie waarmee hij orde schiep. Volgens de auteur was Roget depressiegevoelig en slaagde hij middels deze ordeningen er in deze depressies op afstand te houden. Hoe het ook zij, wanneer u het naadje van de kous wilt weten zit er niets anders op dan de biografie te lezen. En zoals gezegd voor de echte diehards uit het vak een must.

Schatten uit Bibliotheek Arnhem's kelders

George Orwell als blogger?

George Orwell was in zijn tijd een echte "veelschrijver". Over van alles en nog wat schreef hij. Om alles wat er om hem heen gebeurde te onthouden en bij te houden hield hij dagboeken bij. De computertijd heeft hij niet meer meegemaakt, in 1950 overleed hij op 46-jarige leeftijd. Dat bloggen van hem moet dan ook anders gezien worden. Omdat hij heel veel over politiek schreef is er "The Owell Prize". Dit is een prijs die jaarlijks door bewonderaars van hem toegekend wordt aan een politiek schrijver. Zij gaan nu zijn dagboeken in blogvorm uitgeven. Het lijkt dus alsof Orwell een blog bijhoudt, het zijn echter zijn dagboekfragmenten die hij tussen 1938 en 1942 geproduceerd heeft - precies 70 jaar geleden. Leuk om zijn blog bij te houden. De informatie over The Orwell Prize vindt u op hun site, voor liefhebbers van Orwell een must.

Sleep on It: How Snoozing Makes You Smarter

Wanneer u mij onverhoopt eens slapend mocht aantreffen dan is dat niet erg. Ik werk dan aan het analyseren van gegevens. Kortom ik verwerk wat er allemaal gebeurd is. Bovendien werk ik ook aan het opschonen van mijn interne harde schijf - mijn geheugen wordt bijgewerkt zo u wilt. Gelooft u me niet? Lees dan het artikel in Scientific American maar eens. Vooral de REM-slaap schijnt in dit verband erg belangrijk te zijn, uit onderzoek is gebleken dat je na voldoende slaap (met REM slaap) een taak beter volbrengt dan wanneer je die REM-slaap niet gehad hebt. Een interessant onderzoek, dat mij aan het denken zette. Sliep ik wel genoeg, moest dit bijvoorbeeld niet opgenomen worden in mijn werkrooster om nog beter mijn taken uit te kunnen voeren? Ik kwam er niet direct uit. Misschien dat wat slaap uitkomst kon brengen.